از شایع ترین بیماری های زنان می توان به کیست تخمدان اشاره کرد. تنوع این بیماری در تخمدان ها بسیار زیاد است و راه های درمانی هر یک متفاوت خواهد بود. سایز و اندازه کیست های به وجود آمده گاها قادر هستند که موجب نازایی بانوان شده و برای درمان و کنترل بهتر است که تحت نظر دکتر سارا یوسفی ، بهترین جراح و متخصص زنان و زایمان در شیراز قرار بگیرید.
کیست تخمدان چیست؟
بافت و توده های مایعی که درون تخمدان ها به وجود می آید را کیست تخمدان می توان نامید. تخمدان ها در واقع قسمتی از سیستم و ساختار تناسلی بانوان می باشد که به دلایل متفاوت بسیاری از بانوان دچار کیست در این بخش از بدن می شوند. کیست ها ممکن است از بدو تولد با دختران باشند و در وضعیتی خود را نمایان کنند و یا در شرایطی متوجه حضور آنان در تخمدان خود شوید. هر نوع علائم و نشانه ای که برای خود متعجب کننده است را بهتر است در نظر بگیرید که روند درمان و بهبود را سریعتر از قبل در پیش بگیرید.
انواع مختلف کیست تخمدان
کیست های تخمدان به وجود آمده دارای تنوع بالایی است که هرکدام دارای نشانه های درد و ناراحتی متفاوت است.
- کیست شکلاتی :
این نوع از توده های درون تخمدان بسیار خطرناک بوده و می بایست جهت درمان و بهبود به بهترین جراح و متخصص زنان و زایمان شیراز مراجعه کرده و تحت نظر قرار بگیرید. - عملکردی :
هر ماه به طور معمول درتخمدان ها فولیکول های رشد می کنند و عمدتا بی خطر هستند این نوع به ندرت برای فرد درد و ناراحتی را به همراه خواهد داشت. - فولیکولی :
در دوره پریود تخمک از فولیکول آزاد شده و به سمت پایین لوله رحمی حرکت می کند. موقعی به کیست فولیکولی مبتلا می شوید که فولیکول پاره نشده باشد. - کیست جسم زرد :
مواقعی که یک فولیکول ، تخمک خود را رها می سازد. شروع به تولید هورمون استروژن و پروژسترون جهت بارداری تولید می کند.به این وضعیت کیست جسم زرد می گویند.
دلایل به وجود آمدن کیست تخمدان
به وجود آمدن کیست تخمدان می تواند به عوامل متعددی بستگی داشته باشد. برخی از دلایل شایع شامل موارد زیر می باشند:
- اختلالات هورمونی: نقص در تعادل هورمون های تخمدان می تواند باعث تشکیل کیست شود. افزایش هورمون استروژن و کاهش هورمون لوتئینایزین در برخی موارد به وجود کیست تخمدان منجر می شود.
- اختلالات تخمدان: اختلالات در رشد و تکامل تخمدان ها نیز می توانند باعث تشکیل این بیماری شوند. برخی از این اختلالات شامل سندرم تخمدان های پلی کیستیک و نقص تخمدان ها در افراد جوان می باشد.
- عفونت: عفونت ها می توانند به تشکیل کیست تخمدان منجر شوند. معمولاً عفونت های باکتریایی است که به تخمدان ها یا لوله های فالوپ تخمدان ها گسترش می یابند.
- ترشحات غیرعادی: ترشحات غیرعادی از تخمدان ها می توانند در تشکیل و به وجود آمدن این عارضه نقش داشته باشند. به عنوان مثال، توده‌ها یا خونریزی های داخل تخمدان ممکن است باعث تشکیل کیست شوند.
علائم کیست تخمدان در دختران
علائم این بیماری در دختران ممکن است متنوع باشد و به ویژگی های خود کیست، اندازه آن و نحوه تاثیرگذاری بر تخمدان بستگی دارد. برخی از علائم شایع کیست تخمدان در دختران عبارتند از:
- درد شکمی یا تخمدان: این شامل درد یا التهاب در قسمت تخمدان ها و شکم است. ممکن است درد به صورت مداوم یا تغییرات دردناک دوره‌ای را نشان دهد.
- تغییرات در دوره قاعدگی: کیست تخمدان ممکن است با تغییرات در دوره قاعدگی به همراه باشد، مانند دوره های نامنظم، خونریزی بیش از حد یا خونریزی کمتر از حد معمول.
- افزایش حجم شکم: در برخی موارد، کیست می تواند باعث افزایش سایز شکم شود. این ممکن است به دلیل اندازه بزرگ کیست یا وجود بیش از یک کیست در هر یک از تخمدان ها باشد.
- تغییرات در وزن: برخی دختران ممکن است به دلیل کیست تخمدان، تغییر وزن ناخواسته را تجربه کنند. ممکن است آنها وزن بگیرند یا وزن از دست بدهند.
- علایم دیگر: علائم دیگر ممکن است شامل افزایش ترشحات مهبلی، تورم سینه، خستگی، تهوع یا استفراغ و تغییرات در اشتها باشد.
علائم کیست تخمدان
نشانه ها می تواند متنوع باشد و به اندازه و نوع توده وابسته است. برخی از علائم شایع کیست تخمدان عبارتند از:
- درد شکمی: اغلب درد یا سنگینی در ناحیه پایین شکم، در نزدیکی تخمدان‌ها (پایین سمت راست یا چپ شکم) حس می شود.
- تغییرات در عادت ماهیانه و خونریزی های غیرطبیعی: ممکن است موجب تأخیر یا عدم رخداد قاعدگی، خونریزی بیش از حد خفیف یا سنگین، خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یا درد شدید باشد.
- ناهنجاری در سیکل تخمک ریزی: ممکن است کیست باعث تغییرات در مدت سیکل تخمک ریزی و بازگشت آنها به سمت خودشان شود.
- درد جنسی: برخی از زنان با این بیماری ممکن است درد و عدم راحتی در هنگام رابطه جنسی را تجربه کنند.
آیا بین کیست تخمدان و بارداری ارتباطی وجود دارد؟
بله، بین کیست های تخمدان و بارداری ارتباطی وجود دارد. البته، این ارتباط ممکن است متفاوت باشد و بسته به ویژگی ها و نوع توده، تأثیر متفاوتی داشته باشد. در برخی موارد، کیست های تخمدان می توانند توانایی باروری را تحت تأثیر قرار دهند و موانعی در روند بارداری ایجاد کنند. برخی از عواملی که می‌توانند به بروز مشکلات بارداری در ارتباط با کیست های تخمدان منجر شوند ،عبارتند از:
- کاهش تولید تخمک: کیست های بزرگ تخمدان ممکن است تولید و رشد تخمک ها را مختل کنند و در نتیجه فرصت باروری را کاهش دهند.
- اختلال در تخمک گذاری: بزرگی این توده می تواند در تخمک گذاری مشکل ایجاد کند و به ناپدید شدن دوره تخمک‌گذاری منجر شود.
- خلق یک محیط غیر مناسب: برخی از آنها احتمال دارد حجم بزرگی داشته باشند و به تخمک ها اجازه ندهند به طور طبیعی از تخمدان خارج شوند یا بر محیط داخلی تخمدان تأثیر منفی بگذارند.
خاطر نشان می شویم که در موارد ابتلا به کیست تخمدان در راستای باروری اصلا جای نگرانی نیست و با مراجعه به دکتر زنان می توان کیست تخمدان را برطرف ساخت و بارداری سالمی را تجربه کنید. حاملگی با وجود کیست در تخمدان ها برای بسیاری نشدنی است اما پیشرفت علم و تکنولوژی این نظر را نداشته و اساس را بر بهبود بیماران نهانیده است.
آیا بین کیست تخمدان و سرطان ارتباطی وجود دارد؟
بله، در برخی موارد، کیست های تخمدان ممکن است به سرطان تخمدان منجر شوند. اما مهم است توجه داشته باشید که بیشتر کیست های تخمدان خوش خیم هستند و بیشتر سرطان های تخمدان ناشی از عوامل دیگری مانند مشکلات ژنتیک و هورمونی هستند. بطور کلی، کیست های تخمدان به دو دسته تقسیم می‌شوند: خوش‌خیم و خطرناک. کیست های خوش خیم معمولاً دارای رشد کند نیستند. اما در برخی موارد، کیست های خطرناک که شامل سرطان تخمدان نیز می شوند، ممکن است نیاز به بررسی و درمان بیشتر داشته باشند.
علائم مشترک کیست های خطرناک و سرطان تخمدان عبارتند از:
درد ناحیه تخمدان، تغییرات در قاعدگی، افزایش حجم شکم، احساس سنگینی در شکم، تغییرات در رژیم غذایی و وزن، تورم در ناحیه تخمدان.
در صورت تجربه هر یک از این نشانه ها، بهتر است که به دکتر زنان مراجعه کنید تا ارزیابی و تشخیص صحیحی انجام داده و در صورت لزوم بررسی های تکمیلی انجام شود
عوارض کیست تخمدان چیست ؟
بسیاری از کیست‌های تخمدان بی‌ضرر هستند و خودبه‌خود از بین می‌روند ، اما برخی از کیست‌ها می‌توانند عوارض و مشکلاتی را به وجود آورند. در زیر به عوارض مختلف کیست تخمدان پرداخته شده است:
1. درد و ناراحتی
کیست‌های تخمدان می‌توانند باعث درد در ناحیه لگن شوند که ممکن است به طور متناوب یا مداوم احساس شود همچنین اکثر افراد که درگیر این عارضه هستند از درد شدید در دوران قاعدگی و حین مقاربت جنسی شکایت دارند.
2. پیچ‌خوردگی کیست
در صورتی که این مشکل درمان نشود می تواند سبب پیچ‌خوردگی کیست با درد شدید و ناگهانی در ناحیه لگن و بروز تهوع و استفراغ شود و در صورت تداوم سبب کاهش خون رسانی به تخمدان و نیاز به جراحی فوری می شود.
3. عفونت
در صورتی که پارگی کیست اتفاق بیفتد علاوه بر درد ممکن است نیاز به جراحی برای کنترل خون ریزی و جلوگیری از عفونت وجود داشته باشد.
4. تاثیر منفی بر بارداری
برخی کیست‌ها ، به ویژه کیست‌های ناشی از اندومتریوز یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) ، می‌توانند باروری را تحت تأثیر قرار دهند به شکلی که مادر در دوران حاملگی نیاز به مراقبت های ویژه داشته باشد.
5. رشد غیرطبیعی و سرطان
در برخی موارد نادر ، کیست‌های تخمدان ممکن است به تومورهای بدخیم تبدیل شوند. این امر بیشتر در زنان بالای 50 سال رخ می‌دهد.
برای جلوگیری از عوارض جدی‌تر ، تشخیص و درمان زودهنگام کیست‌های تخمدان بسیار مهم است.
6. تغییرات هورمونی
کیست‌ها می‌توانند باعث تغییرات هورمونی شوند که ممکن است علائمی مانند افزایش وزن ، رشد موهای زائد ، آکنه ، تغییرات خلقی و نامنظم شدن دوره های قاعدگی را به همراه داشته باشند.
کیست‌های تخمدان می‌توانند عوارض مختلفی داشته باشند که بستگی به نوع ، اندازه و محل کیست دارد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به کاهش عوارض و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. در صورت بروز هرگونه علائم نگران‌کننده ، مشورت با بهترین متخصص زنان شیراز توصیه می‌شود.
