آندومتریوز یا کیست شکلاتی بیماری مزمن و شایعی در بانوان است. در این بیماری بافت های لایه داخلی رحم در خارج از رحم رشد می کند. و مشکلاتی از قبیل درد شدید لگنی، قاعدگی های نامنظم و مشکلات باوری را با خود به همراه می آورد. هنوز علت دقیق این بیماری مشخص نشده است اما علائمی مانند درد در ناحیه لگن، خونریزی غیر طبیعی و خستگی دارد. تشخیص بیماری آندومتریوز توسط متخصص زنان با لاپاراسکوپی بوده و درمان نیز می تواند با کمک دارو و جراحی انجام شود.
آندومتریوز چیست؟
بیماری آندومتریوز زمانی ایجاد می شود که بافت طبیعی حفره رحم که اندومتر نام دارد به بافت های دیگر بدن وارد شود. بافت اندومتر در داخل حفره رحم وجود دارد و به شکل ماهیانه دچار تغییرات قاعدگی می شود. اگر به طور نابجا این بافت به داخل لگن برود مشکلاتی را در لگن بوجود می آورد. التهاب، خونریزی، چسبندگی داخل لگن، تشکیل کیست شکلاتی از جمله عوارضی است که این بیماری دارد.
زمانی که اندومتر در بافت های دیگر نفوذ می کند باعث التهاب و کشش اعصاب دیگر بافت ها می شود. این شرایط درد لگنی مزمن را برای خانم ها ایجاد می کند. به طور معمولا بیماری آندومتریوز با درد شدید در بانوان و دختران جوان بروز پیدا می کند و در برخی از شرایط ممکن است باعث مشکلات ناباروری شود.
جهت دریافت مشاوره رایگان و رزرو نوبت از دکتر سارا یوسفی متخصص زنان در شیراز اطلاعات خود را در فرم تماس زیر تکمیل نمایید.
علائم آندومتریوز
به طور معمولا آندومتریوز علائم خاصی ندارد. بیشتر افرادی که به این بیماری دچار شده اند علائم درد لگن که با دوران ماهیانه مرتبط است را گزارش کرده اند. با اینکه درد های کرامپی و عضلانی در دوران قاعدگی شدید است اما بیماران مبتلا به کیست شکلاتی درد های بسیار بدتری را توصیف کرده اند. ممکن است این درد ها به مرور زمان بد تر شده و شدت درد نیز بیشتر شود.
البته شدت درد لزوما تعیین کننده گسترش بیماری نیست. حتی ممکن است بیمار درد کمی داشته یا حتی درد نداشته باشد اما آندومتریوز بسیار گسترش پیدا کرده باشد. معمولا این بیماری چندین سال بعد از اولین قاعدگی ظاهر می شود. در برخی از مواقع با حاملگی بهبودی موقت دارد و یا با یائسگی کاملا برطرف می شود.
مقالات پیشنهادی جهت مطالعه بیشتر:
هیسترکتومی در شیراز بهترین روش پیشگیری از بیماری
انواع آندومتریوز
در ابتدا باید اشاره کنیم که آندومتریوز، سرطان نیست. به طور کلی این بیماری سلول های سرطانی ندارد و جزء بیماری های سرطان خوش خیم نیز حساب نمی شود. به طور کلی بر اساس محلی که این بافت اندومتر در خارج از رحم استقرار می یابد، سه نوع از این بیماری شکل می گیرد.
- آندومتریوز صفاقی سطحی: این نوع از رایج ترین نوع بیماری می باشد. صفاق لایه نازکی است که حفره لگن را در بر می گیرد. زمانی که ضایعاتی در صفاق مشاهده شود، کیست شکلاتی صفاقی سطحی شکل گرفته است.
- آندومتریوما (ضایعه تخمدانی): زمانی که کیست های شکلاتی در عمق تخمدان ها ایحاد شوند این بیماری شکل گرفته است. این کیست ها به شکل تیره هستند که به روش های درمانی خوب واکنش نشان نمی دهند. از این جهت باعث آسیب به بافت های سالم تخمدان می شوند.
- آندومتریوز صفاقی عمیق: در این نوع از آندومتریوز، بیماری در زیر صفاق رشد می کند. علاوه رحم می تواند به به اندام ها و بافت های دیگر مانند روده و مثانه نیز آسیب وارد کند. حدود 5 درصد از بیماران به صفاقی عمیق مبتلا می شوند.
در نظر داشته باشید که درد در هر کدام از انواع بیماری آندومتریوز متفاوت می باشد. از این جهت نمی توان میزان درد را شاخص مناسبی برای تشخیص بیماری در نظر گرفت. ممکن است بیماری به کیست شکلاتی خفیف مبتلا شده باشد اما درد شدیدی را تجربه کند و یا این بیماری در بدن فرد پیشرفت کرده باشد اما فرد درد کم یا حتی هیچ دردی را احساس نکند. از این جهت برای تشخیص بیماری متخصص زنان و زایمان در شیراز باید از سایر روش های تشخیص کمک بگیرید.
آندومتریوز چگونه درمان می شود؟
درمان آندومتریوز به شکل ترکیبی امکان پذیر است. به طور کلی هدف از درمان کاهش علائم، مدیریت درد و افزایش بازدهی بهداشتی است. متخصص زنان و زایمان برای درمان این بیماری روش های مختلفی از جمله تجویز دارو، جراحی ها و سبک زندگی متفاوت استفاده می کند.
به طور کلی پزشک دارو هایی برای کنترل درد و کاهش التهاب و دارو های هورمونی برای کاهش رشد بافت ناهموار را تجویز می کند. مصرف این دارو ها به کنترل بیماری کمک شایانی می کند. در شرایط پیشرفته تر ممکن است جراحی لاپاراسکوپی جهت برداشت بافت های ناهموار انجام شود و اگر باز بیماری آندومتریوز پیشرفته تر بود از جراحی هیسترکتومی (برداشت رحم) برای درمان کامل بیماری کمک گرفته می شود. درمان های تکمیلی که شامل تغییر سبک زندگی می باشد نیز می تواند مفید واقع شود. مانند تغییر در رژیم غذایی و تمرینات فیزیکی برای بهبود بیماری استفاده می شود.
اما به طور کلی درمان قطعی و مشخصی برای این بیماری وجود ندارد و تمامی پروسه های درمانی هدف صرفا کنترل اندومتریوز، مدیریت آن، کنترل علائم و کنترل رشد بافت های ناهموار است.
